Onbeperkte vakantiedagen, wel of geen goed idee?

“Ik kan dus het hele jaar ergens in een mooi en warm land op het strand gaan zitten?” Dit is een reactie die je geregeld krijgt wanneer je zegt dat je onbeperkte vakantiedagen hebt. Want velen hebben geen idee wat dit inhoudt. Zij werken in een bedrijfscultuur waar je 20-25 vakantiedagen hebt en die plan je in. Daar doe je het mee. Dus als zij dan horen “onbeperkte vakantiedagen”, dan zie je ze denken: ”jaja….dat zal wel, dat klinkt te mooi om waar te zijn.”

Natuurlijk kan je niet het hele jaar door niet werken en 365 dagen betaald vakantie vieren. Wat wel kan is het hele jaar door vakantie opnemen zonder je zorgen te hoeven maken of je vakantiedagen opraken. Je krijgt de mogelijkheid én verantwoordelijkheid om zelf je werk- en privé balans op orde te houden. Zelf de vrijheid krijgen om rustmomenten in te plannen wanneer jij daaraan toe bent én om tijd in jezelf te investeren. Dit alles uiteraard op basis van vertrouwen en verantwoordelijkheid. Want als je medewerkers goed in hun vel zitten, draagt dit positief bij aan de resultaten.

Een van de zaken die collega’s belangrijk vinden, is het nemen van vakantie. Niet gek natuurlijk, want hoe leuk het werken bij Forp ook is, vrij zijn en even genieten doet een mens goed. De beste ideeën en de meeste productiviteit stromen vaak op momenten dat je niet met werk bezig bent en rust hebt. De collega’s bepalen zelf wanneer ze toe zijn aan rust en ontspanning en dat werkt zo relaxt. Wij gunnen elkaar deze vrijheid, omdat we weten dat de collega’s hierin hun verantwoordelijkheid nemen. Op deze manier hebben wij na een periode genieten weer de energie om lekker aan de slag te gaan met elkaar. Meer flexibiliteit, meer blije collega’s.

Eind vorig jaar toen er in Oostenrijk verse sneeuw gevallen was, is een collega nog last minute gaan skiën en een andere collega kreeg onverwachts de kans om mee te gaan naar Bonaire. Zo fijn dat dat gewoon kan. Geen puzzel-stress met dagen. Gewoon weten dat je je werk goed hebt afgerond, de overdracht geregeld hebt en dan heerlijk gaan ontspannen!

Forp vindt het belangrijk een organisatie te zijn waar mensen geïnspireerd worden en gelukkig zijn. Vertrouwen, transparantie, verantwoordelijkheid en vrijheid gaan hand in hand. Bij Forp zijn onbeperkte vakantiedagen dus zeker een droom die werkelijkheid is! Als jonge en eigentijdse HR- en recruitmentclub met een positief werkgeversimago willen wij een voorbeeld zijn voor medewerkers, klanten en relaties.

Ja, dat kun je niet zomaar roepen omdat je hebt bedacht dat je er even lekker tussenuit wilt. Het is, net zoals in ieder ander bedrijf, nodig om je voor te bereiden om je vakantie. Niemand bij ons doet hetzelfde werk en iedereen heeft eigen klanten. Je collega’s moeten dus wel verder kunnen zonder jou én taken moeten doorlopen zonder dat zij er veel extra werk aan hebben. Omdat iedereen er zo verantwoordelijk mee omgaat, is het goed te regelen en te behappen.

Je denkt dat als je onbeperkte vakantiedagen hebt, je collega’s deze ook goed inzetten en met regelmaat er even tussenuit gaan maar dat is niet altijd zo. We merken dat sommige collega’s soms zelfs te weinig vakantiedagen nemen. Zeker in het begin met nieuwe collega’s. Die gaan zo lekker, zitten in de flow en onze ‘andere’ manier van werken, dan wat zij gewend zijn, motiveert hen zo dat ze maar door en door blijven gaan. En voordat ze het door hebben zijn er een aantal maanden voorbij zonder dat ze ook maar één dagje vrij hebben genomen. Gelukkig houden we elkaar een beetje in de gaten en geven we dit bij elkaar aan.

Wij vinden het fijn om die flexibele, onbeperkte vakantiedagen te hebben. Het geeft mentaal rust; je hoeft niet te puzzelen of na te denken hoe je het meeste haalt uit je dagen. En we merken dus, hoe bijzonder ook, dat we elkaar soms moeten vertellen om even vrij te nemen. Even aan jezelf denken en daarna weer fris terugkomen. Maar dit heeft juist een positief effect op het teamgevoel, je weet dat je collega’s je zien en je een seintje geven als ze het gevoel hebben dat het nodig is.

In plaats van een vast aantal vakantiedagen per jaar, krijgen medewerkers de vrijheid en verantwoordelijkheid om hun eigen vakantiedagen te plannen, uiteraard binnen bepaalde richtlijnen en spelregels. Het past perfect in de tijdgeest van flexibel werken en leven. In een wereld waar medewerkers steeds meer de vrijheid hebben om te werken waar en wanneer ze willen, is het idee van onbeperkte vakantiedagen een logische stap. Het biedt werknemers de mogelijkheid om hun werk en hun leven op hun eigen voorwaarden in te richten. Bedrijven zoeken naar innovatieve mogelijkheden en onbeperkte vrije dagen zijn een opkomende trend die steeds meer aandacht krijgt. We gaan in op de voordelen en de aandachtspunten.

1| Stressvermindering en betere werk-privébalans
Onbeperkte vrije dagen biedt werknemers de vrijheid en mogelijkheid om hun werk en hun leven beter op eigen voorwaarden in te richten. Ze kunnen vakantiedagen opnemen wanneer het hen het beste uitkomt. Dit leidt tot minder stress, een verhoogd gevoel van welzijn en tevredenheid op het werk.

2| Vertrouwen en autonomie
Met een onbeperkt vrije dagenbeleid maak je een groot gebaar van vertrouwen en autonomie richting je medewerkers. Je stelt hun behoeften echt centraal. Iets waar vooral de jongere generaties naar verlangen en dat steeds hoger op het banen-wensenlijstje staat. Het leidt bovendien naar meer fysiek en mentaal welzijn. Werknemers voelen zich meer gewaardeerd en gerespecteerd, wat de betrokkenheid, tevredenheid en loyaliteit op het werk kan vergroten.

3| Grotere productiviteit en betere werkethos
Bedrijven die onbeperkt vrij hebben ingevoerd melden niet alleen een grotere medewerkerstevredenheid maar vaak ook een hogere productiviteit omdat werknemers gemotiveerder zijn om effectief te plannen en ervoor te zorgen dat hun werkzaamheden niet in het gedrang komen tijdens hun afwezigheid. Ze gaan anders om met hun werkzaamheden, hun werktijden, hun planning, de collega’s en hun verantwoordelijkheidsgevoel neemt toe. Hun werkethos, hoe ze met werk en het bedrijf omgaan, krijgt vaak een positieve impuls.

4| Goed werkgeverschap
Het principe ‘Je regelt je vakantie in overleg met je werkgever’ spreekt zeer aan. Dat geldt niet alleen voor vakantie, maar voor elke vorm van bijzonder verlof. Een goede werkgever is ruimhartig in geval van buitengewone omstandigheden – ziekte, overlijden, overbelasting – maar spreekt werknemers ook aan als zij primair handelen in hun eigen belang en geen oog hebben voor de belangen van collega’s, het team of de organisatie.

5| Aantrekkelijkheid voor employer branding
Vrije tijd is een kostbaar goed en werk-privé balans is belangrijker dan ooit. Het aanbieden van onbeperkte vrije dagen is een krachtig signaal naar potentiële werknemers dat het welzijn van het personeel een prioriteit is. Het kan helpen bij het aantrekken en behouden van talent in een competitieve arbeidsmarkt aangezien flexibele arbeidsvoorwaarden steeds belangrijker worden voor werknemers. Nog niet veel bedrijven bieden deze voorwaarden aan dus je hebt daadwerkelijk een onderscheidend en aantrekkelijk verhaal. Bovendien maakt het bestaande personeel minder snel de overstap naar een andere werkgever.

6| Minder administratie
Aanvragen voor verlof hoeven niet meer inhoudelijk beoordeeld te worden en dat scheelt een hoop administratie. Afstemmen met de manager of betreffende collega’s is voldoende en een eenvoudiger systeem van registreren volstaat.

7| Betere spreiding
Met onbeperkte vrije dagen is er geen haast meer om aan het einde van het jaar vakantiedagen op te maken. Dit zorgt voor een gelijkmatige spreiding van vrije dagen gedurende het jaar. Medewerkers nemen eerder vrij vanuit behoefte en niet vanuit de noodzaak omdat de dagen anders komen te vervallen.

1| Te weinig vrije dagen opnemen
Werknemers kunnen terughoudend zijn om vrije dagen op te nemen uit angst voor negatieve percepties of vanwege een cultuur die prestaties meet aan aanwezigheid. Creëer als werkgever een cultuur waarin het opnemen van vrije dagen wordt aangemoedigd. Laat medewerkers zien dat je de werk-privébalans belangrijk vindt en dat je hen vertrouwt om zelf te beslissen hoeveel vrije tijd ze nodig hebben om productief te blijven én om in hun eigen gezondheid te investeren. Daar is een minimum aantal vakantiedagen voor nodig en een paar spelregels om erop toe te zien dat iedereen voldoende dagen de tijd neemt om af te schalen, op te laden en de creativiteit de ruimte geeft om te stromen.

2| Te veel vrije dagen opnemen
Het kan natuurlijk gebeuren dat medewerkers zichzelf teveel vrijheid permitteren en teveel vrije dagen opnemen. Duidelijke richtlijnen en communicatie vooraf over verwachtingen zijn essentieel om dit te voorkomen. Als een medewerker heldere output-doelstellingen heeft dan helpt dat natuurlijk enorm in de beoordeling of iemand inderdaad te veel vrij neemt.

3| Als de cultuur niet goed is, werkt het niet
Onbeperkt vrij kunnen nemen, werkt alleen positief voor het bedrijf als de cultuur al op mensen en vertrouwen is gericht. Als medewerkers zich betrokken en persoonlijk verantwoordelijk voelen voor hun eigen aandeel in het succes van de organisatie. Als je stuurt op resultaat in plaats van op aanwezigheid. Als het moreel laag is, vormt onredelijk veel vrij nemen veel eerder een risico. Het is dus belangrijk om dit goed in kaart te hebben of brengen voordat je overgaat tot het invoeren van onbeperkte vakantiedagen.

4| Onvrede door ongelijkheid tussen medewerkers
Hoewel iedereen dezelfde rechten krijgt, is de toepasbaarheid niet in alle functies hetzelfde. En ook de persoonlijkheid van de medewerker speelt een grote rol. Dat alles kan ertoe leiden dat er mensen zijn die gemakkelijker meer opnemen en medewerkers die dat niet doen. En dat kan dan voor wrevel zorgen omdat er een gevoel van ongelijkheid en oneerlijkheid ontstaat. Blijven praten en tussentijds evalueren vormen de oplossing. Net als het goed afstemmen van wanneer je vrij neemt.

5| Bezettingsproblemen
Stel dat iedereen van een afdeling tegelijkertijd vrij wil nemen, dan zorgt dat voor bezettingsproblemen. Duidelijk communicatie en richtlijnen helpen hierbij. De vrijheid om vrij te nemen, komt niet zonder verantwoordelijkheid en een vorm van afstemming en goedkeuring blijft altijd nodig.

6| Onzekerheid bij medewerkers
Veel medewerkers voelen zich schuldig wanneer ze vrij nemen, zeker wanneer andere collega’s dat niet of minder doen. Ze worden onzeker over de juiste hoeveelheid vrij. Hierdoor kan het gebeuren dat medewerkers minder vakantie opnemen omdat ze niet uit de toon willen vallen, angst hebben om als lui te worden beschouwd, scheven gezichten verwachten bij collega’s, de werklast voor hun collega’s verhogen of omdat ze bang zijn dat het negatief uitstraalt op hun betrokkenheid en dus hun carrièrekansen. Te weinig vrij nemen is op de langer termijn schadelijk en moet dus juist actief voorkomen worden. Onbeperkt vrij als terugkerend onderwerp tijdens overleggen kan de onzekerheid verkleinen.

Op de vraag of onbeperkt vakantie bieden een goed idee is, is geen eenduidig antwoord te geven. Het biedt zowel voordelen als uitdagingen voor werkgevers en werknemers. Het hangt helemaal af van de organisatie, de werkzaamheden, de medewerkers, werkethos en vooral de cultuur. Dat zul je dus met elkaar moeten onderzoeken en bepalen. Als je medewerkers centraal wilt stellen is naar hen luisteren het beste wat je kunt doen. Want ervaren zij problemen of ontevredenheid bij het huidige aantal vakantiedagen en wat zien zij graag terug in het beleid? Vervolgens kan een pilot van een aantal maanden, om te ervaren wat de voor en nadelen in de praktijk zijn, een effectief middel zijn. Daarna is het veel beter mogelijk om een objectief standpunt in te nemen en een definitief beleid te bepalen.